ὕπνος

ὕπνος, ὁ,

A sleep, slumber, Od.11.245, al. (v. infr.); of the sleep of death,

κοιμήσατο χάλκεον ὕ. Il.11.241

;

Κάλχανθ' ὕ. θανάτοιο κάλυψεν Hes.Fr.160

codd.Str.;

ὕπνῳ καὶ καμάτῳ ἀρημένος Od.6.2

, cf. 12.281;

τάπητες μαλακώτεροι ὕπνω Theoc.15.125

, cf. 5.51.— Special phrases:

I of going to sleep,

μιν ἐπήλυθε . . ὕ. Od. 4.793

;

ἐπὶ . . ὕ. ὄρουσεν Il.23.232

;

ἱκάνει 1.610

;

ἔχει 10.4

, etc.;

τὸν ὕ. ἔμαρπτε 23.62

, al.;

ᾕρει 24.4

, al.;

λαμβάνει S.Ph.767

; opp.

ὕπνος ἀνῆκέ τινα Il.2.71

, Od.19.551, Pl.Prt.310d: of persons,

ὕπνον ἀωτεῖν Il.10.159

, etc.;

ὕπνου δῶρον ἕλοντο Od.16.481

, etc.;

λαβεῖν Pl.Smp.223b

;

κοιμᾶσθαι X.Hier.6.7

;

ἡδὺν ὕπνον καθεύδειν Men.Kith.Fr.1.5

;

ὕπνου τυχεῖν Ar.Ach.713

;

μικρὸν ὕπνου λαχών X. An.3.1.11

;

ὕπνου λαχεῖν μέρος Cratin.218

; ἐν ὕπνῳ or ὕπνῳ πεσεῖν to fall a-sleep, Pi.I.4(3).23(41), A.Eu.68;

εἰς ὕπνον πεσεῖν S.Ph.826

; οὐχ ὕπνῳ γ' ἐνδόντα (so Badham for εὕδοντά)

μ' ἐξεγείρετε Id.OT65

; also ὕπνῳ δεδμημένος, δαμείς, Il.10.2, 14.353, etc.; νικώμενος, κρατηθεῖσ', A.Ag.290, Eu.148 (lyr.);

κάτοχος S.Tr.978

(lyr.); σκεδάσαι . . ἀπὸ βλεφάρων ὕπνον ib.991 (lyr.).

2 of waking from sleep,

ἐγεῖραί τινα ἐξ ὕπνου Od.15.44

, etc.: of the sleeper,

ἀνόρουσε, ἔγρετο, ἐξ ὕ. Il. 10.162

, 2.41;

ἐξ ὕ. στῆναι S.Ph.277

;

ἀπολακτίσασ' ὕπνον A.Eu.141

;

ἀποσείσασθαι Luc. Tim.6

.

3 with Preps., when the pl. also is not uncommon, ἐν ὕπνῳ in sleep, in a dream, E.IT44, Pl.R.476c; ἐν τοῖς ὕ. ib.572b, Sph.266b, Isoc.9.21, PCair.Zen.34.5 (iii B.C.);

καθ' ὕπνον ὄντα S.Tr.970

(lyr.), cf. Pl.Lg.800a; καθ' ὕπνον, κατὰ τοὺς ὕπνους, Plu.2.717e,555b, Alex.50; περὶ πρῶτον ὕ. about one's first sleep, Ar.V.31, Th.2.2;

περὶ πρώτους ὕ. Eub.13

;

ἀπὸ πρώτου ὕ. Th.7.43

;

διὰ μέσων τῶν ὕ. Plu.Them.28

;

ἐκ τῶν ὕ. ἐγείρεσθαι Pl.R.330e

: pl., dreams,

ὕ. ἀγένητοι Phld.D.1.22

.

II Sleep, as a god, twinbrother of Death, Il.14.231, 16.672,682; acc. to Hes.Th.212, son of Night without father. [[pron. full] ῠ by nature, A. Th.3, Ag.14,912, etc.; [pron. full] ῡ by position in [dialect] Ep., etc.] (Cf. Skt. svápati 'sleep', Subst. svápnas 'sleep, dream'; Lat. somnus, sopor, etc.)